ID #81886 | ημερομηνία: 2024-06-18
Ελισάβετ Γερασίμου | 2 κριτικές
Ένα αλληγορικό αριστούργημα
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μία διαχρονικά επίκαιρη αλληγορία, του "τότε"... του "τώρα"... και του "για πάντα"...! Ο George Orwell καταφέρνει μέσα από την δυστοπική του ιστορία, να καυτηριάσει, να ξεγυμνώσει και να σατιρίσει κάθε είδους επαναστατική κίνηση που αποβλέπει σε "αγαθά κίνητρα" και καταλήγει να οδηγήσει σε χειρότερη πολιτική δικτατορία την κοινωνία, από τον προκάτοχό της. Ο συγγραφέας, ξετυλίγει το σατιρικό του παραμύθι, με πρωταγωνιστές τα ζώα μιας φάρμας, τα οποία, μή ανεχόμενα τη σκληρή αντιμετώπιση του ανθρώπου-αφέντη, επαναστατούν. Στη συνέχεια, μας αφηγείται με γλαφυρότητα και λεπτομέρεια τα τεκταινόμενα μετά από την Επανάστασή τους, τη διαμόρφωση της "νέας" κοινωνίας που εδραιώνουν κατά την ανεξαρτησία τους από τους ανθρώπους, καθώς επίσης και των "νέων" νόμων που θεσπίζουν. Η προδοσία της επανάστασής τους και η πάταξη της ελευθερίας τους δεν αργεί να φανεί, αφού το σύστημα εξουσίας που εγκαθίσταται στη φάρμα δίνει στα γουρούνια, ανθρώπινα χαρακτηριστικά, μεταμορφώνοντας τον καταπιεσμένο σε νέο δυνάστη. Το μοτίβο της μεταμόρφωσης ξετυλίγεται κι εξελίσσεται καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας, οδεύοντας προς την αρνητική της εκδοχή. Ο Όργουελ τονίζει τον κίνδυνο που περικλείει κάθε είδους επανάσταση και πως αυτή καταλήγει σε μια διαδικασία προδοσίας κι εγκατάλειψης των αρχών του επαναστατημένου. Είναι σαφές, για τον ίδιο, το πόσο εύκολο είναι ο πρώην καταπιεσμένος να μεταβληθεί σε καινούργιο δυνάστη, εφόσον δεν διαθέτει ισχυρές ηθικές αρχές κι αξίες και γίνεται έρμαιο των παθών του, ενώ βγαίνουν προς τα έξω τα ζωώδη ένστικτα του. Ένας ευάλωτος άνθρωπος, πρώην καταπιεσμένος, μεταφέρετε προς την αντίπερα όχθη, όντας στην ηγεσία, μόλις ανακαλύψει όλη τη σκληρότητα, τον κυνισμό και τα προνόμια της εξουσίας. Ο άνθρωπος δεν αλλάζει επειδή ήρθε σε επαφή με την εξουσία, αλλά η θέση υπεροχής είναι αυτή που βγάζει προς τα έξω το ποιόν του κάθε ανθρώπου.
Έτσι λοιπόν, κάθε επανάσταση βασισμένη στην ανάθεση και στην υποκατάσταση, κάθε πολιτικής δικτατορίας με τάχα «αγαθούς σκοπούς», η οποία δεν στηρίζεται στον έλεγχο των πολιτών, σε δυνατότητες ανάκλησης των ηγετών και στην εκτεταμένη ελευθερία της κριτικής και του διαλόγου, οδηγεί στην απόλυτη καταστροφή της κοινωνίας. Μπορεί ο Όργουελ να βασίστηκε σε αληθινά γεγονότα του τότε, για το συγκεκριμένο βιβλίο, ωστόσο, μπορεί κανείς να διακρίνει άμεσα το φαύλο επαναστατικό, σαθρό κι επαναλαμβανόμενο πολιτικό μοτίβο, στο σήμερα, σε κάθε είδους κοινωνία, σύστημα και διακυβέρνηση.