Δύσκολο βιβλίο με κεντρικό θέμα την "εξαφάνιση του υποκειμένου" στη λογοτεχνία όσο και στη ζωή. Απ' τις πρώτες σελίδες ο συγγραφέας εκκινεί και διεξάγει ένα περίτεχνο παιχνίδι με τη συνείδηση του αναγνώστη. Αναδεικνύονται και γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης φιλοσοφικά ερωτήματα κι όλα αυτά μέσα στο πλαίσιο της μυθοπλασίας. Πιθανότατα το βιβλίο αυτό θέτει τα όρια της λογοτεχνίας και εξ αυτού δεν πρέπει ν' αγνοηθεί απ' τους αναγνώστες που διαβάζουν κι εκτιμούν την καλή λογοτεχνία και δεν αρκούνται στο να διαβάζουν απλά ενδιαφέρουσες αφηγήσεις.
Τα πάντα ειναι ανατριχιαστικά ξεκάθαρα. Το θέμα, ο τίτλος, ακόμα κι η εντυπωσιακά εύστοχη επιλογή εικαστικού στο εξώφυλλο. Χαμηλόφωνη αφήγηση χωρίς λογοτεχνικές φιοριτούρες, στα πλαίσια του ρεαλισμού που διαβρώνει σταδιακά όλες τις αντιδράσεις του αναγνώστη. Επιλέγονται να περιγραφούν σκηνές της καθημερινότητας που συνθέτουν εξαιρετικά τη μεγάλη εικόνα, την απόγνωση. Αναλογιστείτε πόσο δύσκολο είναι να συλλάβουμε την έννοια της απόγνωσης στην ολότητά της για να καταλάβετε το μέγεθος του επιτεύγματος της Φοξ να αποδώσει αυτό λογοτεχνικά. Ένα must read χωρίς αμφιβολία.
Είναι εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο ο Αραμπούρου σε βάζει μέσα στην πλοκή και στον ψυχισμό των ηρώων του. Απολαυστική, αβίαστη αφήγηση, ίσως μόνο λίγο πιο εκτεταμένη απ' ότι θα έπρεπε με στόχο να γράψει μια ελεγεία στη φιλία, στην σκληρότητα της ζωής και στο τσάκισμα του ιδεαλιστή ονειροπόλου. Ο αναγνώστης έχει γραπωθεί πάνω σ' ένα ιδιότυπο εκκρεμές του ψυχισμού και του συναισθήματος του κεντρικού ήρωα που είναι κι ο αφηγητής, που δεν ξέρει που αυτό θα σταματήσει τελικά κυριολεκτικά μέχρι την τελευταία λέξη του ογκώδους αυτού μυθιστορήματος. Ούτε καν την τελευταία σελίδα! Αυτό είναι μια τεράστια επιτυχία του συγγραφέα που νομίζω δε θα συναντήσετε ποτέ αλλού. Εξαιρετικό. Μην το χάσετε!
Και κάποτε έρχεται εκείνη η στιγμή που πέφτεις πάνω σε ένα μνημείο της παγκόσμιας λογοτεχνίας και κάνεις να συνέλθεις από την ευχάριστη εμπειρία αρκετό καιρό. Αν συνέλθεις. Το Confiteor είναι ένα βιβλίο που από τις πρώτες σελίδες του σε κάνει να συνειδητοποιήσεις ότι κρατάς στα χέρια σου κάτι μεγάλο, και φυσικά δεν αναφέρομαι στον όγκο του βιβλίου. Το θέμα του όχι πολύ συνηθισμένο αλλά σίγουρα όχι μοναδικό. Αφορά τον πόνο, τη συγχώρεση, το Κακό και πώς αυτό επηρεάζει τις ζωές των ανθρώπων. Οι δευτερεύουσες ιστορίες που πλέκονται γύρω από την κεντρική όμως είναι αριστουργηματικά δουλεμένες. Μεγάλη ιστορική έρευνα πίσω από το βιβλίο που την αντιλαμβάνεσαι εύκολα και την απολαμβάνεις ευχάριστα όσο προχωράει η αφήγηση. Ο συγγραφέας παραδέχτηκε ότι του πήρε 10 χρόνια για να ολοκληρώσει το βιβλίο αυτό και τελικά παρέδωσε ένα μνημειώδες έργο. Η κεντρική ιστορία τον βοηθάει να κινηθεί με άνεση μέσα στο χρονικό πλαίσιο που έχει επιλέξει χωρίς να αποφύγει να πάρει θέση στο συγκείμενο. Η αφήγηση αν και μεγάλη σε έκταση, απόλυτα δικαιολογημένη ωστόσο, κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Δεν υπάρχει "κοιλιά" πουθενά και σε λίγο αρχίζουν να εμφανίζονται λεπτομέρειες που δικαιολογούν αναφορές 100 έως και 300 σελίδες πίσω.
Ο συγγραφέας δείχνει ότι κατέχει την τέχνη του πολύ καλά. Χρησιμοποιεί την άμεση εναλλαγή μεταξύ των ιστοριών που αφηγείται χωρίς το κλισέ της αλλαγής κεφαλαίου, ούτε καν παραγράφου, συχνά ούτε καν της αλλαγής πρότασης ! Μοναδικό ! Μεταβαίνει από την αφήγηση του πρώτου προσώπου σε αυτήν του τρίτου ακόμα και μέσα την ίδια πρόταση. Τίποτα πιο ευφυές για την τόνωση της ζωντάνιας του κειμένου. Πραγματικά καινοφανής η τεχνική του Καμπρέ που όμως την χειρίζεται με αξιοσημείωτη επιτυχία. Επιβάλλεται εξοικείωση απ’ την πλευρά του αναγνώστη που απ’ τη στιγμή που θα αποκτηθεί όμως το κείμενο απογειώνεται και πλέον συνομιλεί με την Ιστορία. Σε "αρπάζει από τα μούτρα" απαιτεί κι επιβάλλει την αφοσίωσή σου σε αυτό. Το Confiteor σίγουρα δεν προσφέρεται για ταχείες αναγνώσεις με σκοπό την επίδειξη είτε κατά το διάβασμα, είτε μετά το τέλος του κι οπωσδήποτε θα απαιτηθεί και μια δεύτερη.
Το Confiteor είναι ένα μεγάλο έργο. Σε λίγα χρόνια θα συγκαταλέγεται στα μεγάλα λογοτεχνικά έργα του 21ου αιώνα. Είναι βέβαιο αυτό και τολμώ να το πω από τώρα. Ότι κι αν έχετε διαβάσει ή έχετε σκοπό να διαβάσετε, παραμερίστε το για λίγο και διαβάστε το Confiteor. Μετά από την εμπειρία αυτή τίποτα πια δε θα είναι ίδιο στη ματιά σας προς τη λογοτεχνία, όπως και ως προς ότι διαβάσατε έως τότε και ως προς ότι θα ακολουθήσει στο μέλλον. Τόσο απλά. Τόσο πολύ.