ο 1975 η Μαργαρίτα, πριν φύγει από την Τουρκία για να εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα ως καθηγήτρια, διαβάζει ένα παλιό ημερολόγιο της αδερφής της που της έδωσε η ίδια και θυμάται τη ζωή τους στην Ίμβρο και την Πόλη. Η ζωή της οικογένειας Πατεράγκα με τις τρεις κόρες, τους φίλους και τους συγγενείς τους, παρουσιασμένη μέσα απ' τα μάτια ενός κοριτσιού. Οι σκανταλιές, τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα, αλλά κι η "αμαρτία" της μητέρας της που ήταν όλωσδιολου ανθρώπινη, αλλά η ίδια δε συγχώρεσε ποτέ την εαυτή της.
Στο βίβλιο φαίνεται, επίσης, η ζωή της ομογένειας στην Τουρκία στα μέσα του εικοστού αιώνα με όλα τα σκαμπανεβάσματα της. Η συγγραφέας στην παρουσίαση είπε ότι όλα τα πολιτικά στοιχεία είναι πραγματικά, καθώς τα γνωρίζει καλά, όντας Ίμβρια κι η ίδια. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τρυφερότητα και γνώση.
Το βιβλίο κυκλοφορεί σε νέα έκδοση από τις Εκδόσεις Τσουκάτου.
Είναι το δεύτερο έργο του Λουΐ, που διαβάζω. Κάτι σαν γράμμα στον πατέρα του, που ντρεπόταν για 'κείνον, επειδή ήταν γκέι και χτυπούσε τη μητέρα του. Αυτό είναι ένα καθαρά πολιτικό έργο. Ο πατέρας του συγγραφέα δεν έχει πεθάνει, αλλά η υγεία του είναι σε πολύ κακή κατάσταση. Δούλευε σε ένα εργοστάσιο και μετά από ένα σοβαρό ατύχημα, ζούσε με ένα επίδομα του κράτους. Οι τελευταίες, όμως, κυβερνήσεις της Γαλλίας έκριναν ότι τέτοιοι άνθρωποι είναι αργόσχολοι και τεμπέληδες, και τους ανάγκασαν να δουλέψουν. Αυτό, όμως, επιβαρύνε ακόμα περισσότερο την υγεία του πατέρα του Λουΐ, ο οποίος πλέον δυσκολεύεται να αναπνεύσει, ζητά συγγνώμη για την προηγούμενη συμπεριφορά κι είναι περήφανος για τον διάσημο συγγραφέα γιο του.
Ο Λουΐ ανήκει στο ίδιο συγγραφικό είδος με την Ερνό, καθώς απ' ό,τι ξέρω σε όλα του τα βιβλία μιλά για τη ζωή του, χωρίς να προσθέτει γεγονότα που δεν συνέβησαν. Ο Λουΐ, όμως μου αρέσει περισσότερο από την Ερνό, ίσως επειδή γράφει για μια εποχή πιο κοντινή σ' εμένα. Ίσως επειδή φαίνεται να εμπλέκεται περισσότερο συναισθηματικά. Οι επικριτές του Λουΐ, λένε ότι εκβιάζει το συναίσθημα. Θα το δεχόμουν, αν έγραφε μυθοπλασία, αλλά πώς αλλιώς να γράψεις για τη ζωή σου; Ίσως με τον τρόπο της Ερνό, που στον Τόπο είναι σαν να γράφει με τη ζωή μιας άλλης, αλλά αυτή η γραφή δεν με άγγιξε. Ίσως είναι και το πολιτικό στοιχείο που προτιμώ στον Λουΐ.
0
Ένα διαφορετικό βιβλίο
Η Λία που ζει σε νοσοκομείο επειδή πάσχει από μια σπάνια ασθένεια, ο αδερφός της Σιντ (Βίσιους) με τη μάινά του που ξέρει να λέει μόνο «Γεια σου Μαρία», ο Σωτήρης, γιατρός στο νοσοκομείο της Λίας, η Τζούλια που βγαίνει με τον Σιντ, η δωδεκάχρονη Νίνα κι η αδερφή της, που παραθερίζουν στο χωριό.
Ένα διαφορετικό βιβλίο στο οποίο οι χαρακτήρες δεν παρουσιάζονται με λεπτομέρεια, αλλά κάπως αποσπασματικά για όσο διαρκεί η δράση. Αυτό, όμως, δεν τους κάνει λιγότερο προσιτούς.
Ο μικρός Ίμπο από τη Γκάνα ξυπνάει μια μέρα και δε βρίσκει τον αδερφό του, το μόνο άτομο που τον πρόσεχε, αφότου η μεγάλη αδερφή τους, η Σίσι, έφυγε για την Ευρώπη. Υπάρχει, βέβαια κι ο θείος Πάτρικ, αλλά συνέχεια πίνει. Αποφασίζει να φύγει κι αυτός και να βρει τον αδερφό του. Προλαβαίνει ακόμα.
Οι τρεις δημιουργοί μας δείχνουν όλα τα στάδια-δοκιμασίες, που πρέπει να περάσουν οι κάτοικοι της υποσαχάριας Αφρικής, μέχρι να φτάσουν(;) στη Μεσόγειο και τη... γη της επαγγελίας, την Ευρώπη. Η διαδρομή είναι δύσκολη σε όλα αυτά τα στάδια, οι διακινητές νοιάζονται μόνο για τα λεφτά και κάποιοι αφήνουν την τελευταία τους πνοή στη μέση της ερήμου, πολύ προτού φτάσουν στην εξίσου ανελέητη θάλασσα.
Δεν περίμενα ένα κόμικ να με συγκινήσει τόσο πολύ.
Ένα βιβλίο για τη Μακρόνησο, που λειτούργησε από το 1947-55 ως αναμορφωτήριο-κολαστήριο για τους κομμουνιστές. Εκτός από τους ηττημένους του Εμφυλίου στέλνονταν εκεί κι αριστεροί φαντάροι για να εκτίσουν τη θητεία τους και να τιμωρηθούν.
Στο βιβλίο, όμως, δεν αναφέρονται ιδεολογίες. Μπορεί να διαβαστεί ως δυστοπία για την εκάστοτε αυταρχική εξουσία. Δεν κατονομάζονται ούτε οι βασανιζόμενοι, ούτε οι βασανιστές. Οι ανώνυμοι ήρωες του βιβλίου ξεχωρίζονται με επίθετα-παρατσούκλια που προκύπτουν απ' την αφήγηση και τις πράξεις τους.
Θυμάμαι ακόμα το απόσπασμα για τις μύγες, που είχαμε κάνει στο σχολείο. Οι κρατούμενοι αναγκάζονταν να πληρώνουν για το φαγητό τους με νεκρές μύγες, που αφθονούσαν στο νησί. Είκοσι μύγες, αλλιώς δεν έχει φαΐ. Επίσης, αναγκάζονταν να συμβιώσουν με ποντίκια, τα οποία συχνά έτρωγαν μέρη απ' το σώμα τους.
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ασθένεια. Ο τίτλος είναι ευθεία αναφορά στην Πανούκλα του Καμί.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε εν μέσω χούντας χωρίς ν' αναφέρεται ο εκδότης κι ο λόγος που το άφησε να περάσει η λογοκρισία ήταν εν πολλοίς ένα ευνοϊκό άρθρο που δημοσίευσε στη Βραδυνή ο δεξιός συγγραφέας Αλέξανδρος Κοτζιάς λέγοντας ότι το βιβλίο μιλάει συμβολικά κι αφηρημένα.
Η σημερινή, όμως, έκδοση, δεν είναι αντάξια του βιβλίου. Οι ιστορικές Εκδόσεις Κέδρος θα μπορούσαν να δείξουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα πολλά σημαντικά βιβλία, που μας έχουν προσφέρει, με σύγχρονη εκτύπωση, πρόλογο, επίμετρο ακόμα κι εξώφυλλο.
Ο Σηματωρός, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Άγρα σε μετάφραση Μαργαρίτας Ζαχαριάδου, είναι ένα από τα τελευταία διηγήματα που έγραψε και δημοσίευσε ο Ντίκενς. Το έγραψε, μάλιστα, υπό την επήρεια ενός πολύ σοβαρού σιδηροδρομικού δυστυχήματος που έζησε, κατά το οποίο δεν τραυματίστηκε σωματικά, αλλά του δημιούργησε σοβαρό μετατραυματικό στρες, το οποίο δεν τον άφησε μέχρι το τέλος της ζωής του, αφού ήταν αναγκασμένος να χρησιμοποιεί πολύ συχνά το τρένο.
Ο αφηγητής επισκέπτεται έναν σταθμό τρένου μέσα σ' ένα τούνελ και γνωρίζει τον σηματωρό - είναι κάτι σαν υπεύθυνος ασφαλείας του σταθμού, που έκανε παλιότερα σήματα στα τρένα με σημαιάκια, πριν όλα γίνουν αυτόματα... Ο σηματωρός είναι αναγκασμένος να περνά πολλές ώρες μόνος του στον σταθμό και να... βλέπει φαντάσματα. Τις δύο πρώτες φορές που είδε συνέβησαν δύο δυστυχήματα. Τώρα τι θα συμβεί;
0
Πολύ ιδιαίτερο έργο
Δύο υπηρέτριες, η Κλερ κι η Σολάνζ, σχεδιάζουν να δολοφονήσουν την κυρία τους, αφού έχουν ήδη οδηγήσει τον κύριό τους στη φυλακή. Δεν υπάρχει κάποιος προφανής λόγος γι' αυτό που συμβαίνει στο τέλος κι αυτό καθιστά το έργο αρκετά αινιγματικό. Ίσως μπορεί να το δει κάποιος μόνο από κοινωνική σκοπιά.
Η γραφή είναι πολύ λιτή και χωρίς φιοριτούρες, οι οποίες μπορούν να κουράσουν. Αυτό δίνει έμφαση στο περιεχόμενο, στην προκειμένη την προσπάθεια του πατέρα της συγγραφέα να ανέλθει κοινωνικά και στη σχέση της μαζί του.
Τα βραβεία της Ακαδημίας είναι μια μεγάλη συζήτηση, εφόσον οι ίδιοι έχουν παραδεχτεί ότι δεν έδωσαν Νόμπελ στον Καβάφη επειδή ήταν γκέι. Νομίζω ότι τα κριτήριά τους είναι κυρίως πολιτικά και η φετινή βράβευση έχει να κάνει με την απαγόρευση των αμβλώσεων στην Αμερική και με αφορμή την ταινία για το Γεγονός, που προβλήθηκε φέτος στους κινηματογράφους. Αυτό, βέβαια, είναι καλό από φεμινιστική κι ανθρώπινη άποψη (ο φεμινισμός, όπως κι ο υπαρξισμός, είναι ανθρωπισμός), αλλά δεν προσδίδει ιδιαίτερο κύρος στο Νόμπελ λογοτεχνίας.
Θα ξαναδιαβάσω Ερνό, γιατί τα βιβλία της διαβάζονται εύκολα και θέλω να βεβαιωθώ ότι δε μου διαφεύγει κάτι, αλλά δε θα περιμένω πολλά.
0
Φεμινιστική φαντασία
Διάβασα την νέα έκδοση του Έρματος, αλλά το σάιτ του Πάμπλικ δεν είναι ενημερωμένο.
H αφηγήτρια περνάει μια νευρική κρίση σ' ένα σπίτι στην εξοχή όπου μένει προσωρινά με τον άντρα της, επειδή το κανονικό τους σπίτι ανακαινίζεται. Ο σύζυγος είναι γιατρός κι άντρας, οπότε ξέρει καλύτερα από εκείνη τι πρέπει να γίνει για να θεραπευτεί. Τη βάζει, λοιπόν, να μείνει σ' ένα από τα πολλά δωμάτια του σπιτιού, που δεν της αρέσει, με μια περίεργη κίτρινη ταπετσαρία.
Το έργο σίγουρα είναι πρωτοπόρο για το 1890, όταν γράφτηκε, και σημείο αναφοράς για το γυναικείο κίνημα. Είχα ακούσει πολύ καλά λόγια κι ίσως να περίμενα κάτι παραπάνω.
Η νεαρή αφηγήτρια αποφασίζει να παραιτηθεί από το εργοστάσιο αναψυκτικών, όπου εργάζεται, μετά από ένα ατύχημα στον αριστερό της παράμεσο. Μια μακριά βόλτα τη φέρνει έξω από ένα εργαστήριο δειγμάτων, όπου ζητείται υπάλληλος. Εκεί θα γνωρίσει τον παράξενο κύριο Ντεσιμάρου και τις δύο ηλικιωμένες ενοίκους του παλιού οίκου θηλέων.
Στη συζήτηση που κάναμε στη λέσχη είδα ότι τα κορίτσια το είδαν φεμινιστικά το ζήτημα και καλά έκαναν. Κι εγώ αυτοπροσδιορίζομαι ως φεμινίστρια και πιστεύω ότι πρέπει να βλέπουμε τα βιβλία κι από αυτό το πρίσμα, ειδικά όταν είμαστε γυναίκες. Δεν μπόρεσα, όμως, να δω αυτό το βιβλίο μόνο έτσι, και δεν ξέρω αν κι η συγγραφέας το έγραψε μ' αυτόν τον σκοπό. Δίνω μεγάλη σημασία στην πρόθεση κι ας μην μπορώ να την ξέρω.
Εγώ το είδα ως ένα σκοτεινό παραμύθι πολύ όμορφα γραμμένο. Φοβάμαι ότι, αν γράψω κάτι παραπάνω, θα κάνω σπόιλερ. Θα πω μόνο ότι οι λίγοι άνδρες Ιάπωνες συγγραφείς που έχω διαβάσει, δε με ενθουσίασαν. Η Ογκάουα τα κατάφερε.
Η επιμέλεια απογοήτευσε για άλλη μια φορά. Αγαπημένες Εκδόσεις Άγρα, μπορείτε να γίνετε καλύτερες.
Γκιακ σημαίνει αίμα στ' αρβανίτικα, το αίμα που χύθηκε στη Μικρασία απ' όλες τις μεριές και το αίμα που χύνεται στους πολέμους.
Το βιβλίο είναι μια συλλογή διηγημάτων τα περισσότερα από τα οποία μιλάνε για στρατιώτες που γύρισαν από τη Μικρασιατική εκστρατεία. Κι ενώ συνήθως τα βιβλία μ' αυτήν τη θεματική τους ηρωποιούν, αυτό δεν το κάνει. Αντίθετα, τους παρουσιάζει με πολύ μελανά χρώματα. Το έργο αυτό γίνεται μια σπουδή στη βία, που διέπει το σύγχρονο κόσμο, τόσο στον πόλεμο όσο και στην ειρήνη.
0
Καλό
Το βιβλίο περιέχει τρία μικροσκοπικά διηγήματα. Το "Στην προκυμαία της Σμύρνης" περιγράφει λίγα από τα όμορφα που συνέβαιναν εκεί και σε αντίθεση με όσα ξέρουμε, λέει ότι ένα αμερικανικό πλοίο έπαιρνε πρόσφυγες, τουλάχιστον στην αρχή. Θεωρείται μυθοπλασία. Δεν ξέρω αν είναι ανταπόκριση.
Τα άλλα δύο διηγήματα είναι το "Μια πολύ σύντομη ιστορία" και η "Γάτα στη βροχή". Μου άρεσε περισσότερο το τελευταίο, αν και δεν είναι τίποτα σπουδαίο.
«Αντέξαμε στην κοιλιά του κήτους.
Μάθαμε πως η σιωπή δεν είναι πάντοτε ειρήνη,
Κι οι αντιλήψεις κι οι κανόνες για όσα "δικαίως είναι"
δεν είναι δικαιοσύνη.
......
Είδαμε μια δύναμη που θα θρυμμάτιζε
το έθνος μας αντί να το διαμοιράσει,
Θα κατέστρεφε τη χώρα μας αν αυτό
σήμαινε επιβράδυνση της δημοκρατίας.
Κι αυτή η απόπειρα ήταν σχεδόν πετυχημένη.
Αλλά παρόλο που η δημοκρατία κατά καιρούς μπορεί να επιβραδυνθεί,
Ποτέ δεν μπορεί για πάντα να ηττηθεί
...
Σε αυτήν την αλήθεια, σε αυτήν την πίστη, δείχνουμε εμπιστοσύνη.
Γιατί όσο εμείς στρέφουμε το βλέμμα μας στο μέλλον,
Η Ιστορία στρέφει το βλέμμα της επάνω μας».
Νομίζω ότι το βιβλίο αυτό ταιριάζει στη συγκεκριμένη συγκυρία και στη χώρα μας.
Μου άρεσε πολύ, αν κι έφαγα ένα μικρό σπόιλερ. Νομίζω ότι άξιζε το χάιπ σε μεγάλο βαθμό. Λίγα βιβλία μας εντάσσουν στον κόσμο των διασήμων και μας δείχνουν το κόστος μιας τέτοιας ζωής, ειδικά όταν δεν εμπίπτεις στις νόρμες.
Στα «Ματωμένα χώματα» παρακολουθούμε τη ζωή του αγρότη Μανώλη Αξιώτη, κάτοικου του Κιρκιντζέ, αρχικά σε καιρό ειρήνης κι έπειτα όταν τον πήραν στα τάγματα εργασίας -ή θανάτου, πιο σωστά- "αμελέ ταμπουρού" στα βάθη της Τουρκίας. Όταν κατάφερε να γυρίσει ζωντανός, άρχισε η μικρασιατική εκστρατεία, στην οποία κατατάχθηκε ως εθελοντής.
Δεν έχω πολλά να πω γι' αυτό το βιβλίο. Νιώθω πως όταν μιλά η ιστορία έστω κι ως λογοτεχνία, καλό είναι να σωπαίνουμε. Η Διδώ Σωτηρίου βασίστηκε στ' απομνημονεύματα του κεντρικού ήρωα, που της τα παρέδωσε συνταξιούχος πια στην Ελλάδα, και στις εμπειρίες πολλών άλλων αυτοπτών μαρτύρων «...με μοναδική έννοια να συμβάλω στην ανάπλαση ενός κόσμου που χάθηκε για πάντα• να μην ξεχνούν οι παλιοί• να βγάλουν σωστή κρίση οι νεότεροι», όπως λέει στον πρόλογο της πρώτης έκδοσης.
Στο βιβλίο των εκδόσεων Κέδρος υπάρχει γλωσσάρι με τους τουρκικούς όρους, δυστυχώς όχι όλους. Θα ήθελα να υπάρχει κι ένας χάρτης για να καταλαβαίνουμε καλύτερα την πορεία των ηρώων.
Έχει γυριστεί και σειρά για την ΕΡΤ πριν από χρόνια με τον Γιώργο Καραμίχο και τη Δήμητρα Ματσούκα. Την έβλεπα πολύ αποσπασματικά, αλλά θα τη δω και κανονικά.
Το βιβλίο είναι ένα σύγχρονο παραμύθι χωρίς φανταστικό στοιχείο, αλλά εξίσου μαγευτικό.
Ο ναυτικός Λόνγκρεν γυρνάει σπίτι του μετά από καιρό και βρίσκει τη γυναίκα του νεκρή και τη μικρή κόρη του, Ασσολ, να την φροντίζει μια γειτόνισσα. Αναγκάζεται να αφήσει τη θάλασσα, για να την προσέχει κι αρχίζει να φτιάχνει ξύλινα καραβάκια για να ζήσουν.
Μια μέρα που η Ασσολ πηγαίνει μέσα απ' το δάσος στην πόλη για να πουλήσει τα καραβάκια στο κατάστημα παιχνιδιών, συναντάει τον ξακουστό παραμυθά Εγκλ. Εκείνος βλέποντας ένα άσπρο καραβάκι με κόκκινα πανιά του πατέρα της εμπνέεται και κάνει μια προφητεία. Θα βγει η προφητεία αληθινή και με ποιόν τρόπο;
Το βιβλίο είναι ένα πολύ γλυκό αληθοφανές παραμύθι για μεγάλους, αν και την εποχή που γράφτηκε στη Ρωσία θεωρήθηκε τουλάχιστον νεανικό. Μου άρεσε πολύ, αλλά απ' ό,τι άκουσα μόλις εξαντλήθηκε. Εύχομαι η Κίχλη να το ανατυπώσει.
Η Καταρίνα Μπλουμ γνωρίζει σ' ένα πάρτι χωρίς να το ξέρει(;) κάποιον που καταζητείται από την αστυνομία και περνούν μαζί το βράδυ στο σπίτι της. Το επόμενο πρωί αστυνομία και δημοσιογράφοι εισβάλλουν στο σπίτι της κι η Καταρίνα γίνεται πρωτοσέλιδο, ένα από πολλά της... ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ. Στην πορεία του βιβλίου βλέπουμε πως ο κίτρινος Τύπος αλλάζει τη ζωή ενός ανθρώπου, είτε εξωθώντας τον/την στη βία είτε ακόμα και προκαλώντας τον θάνατό του!
Ο Μπελ αναφέρει στην αρχή του βιβλίου του ότι πιθανές ομοιότητες με τη γερμανική σκανδαλοθηρική εφημερίδα Bild "δεν είναι ούτε ηθελημένες, ούτε συμπτωματικες -- είναι αναπόφευκτες". Διαβάζοντας το βιβλίο γίνεται σαφές ότι θέλει να καυτηριάσει τις δημοσιογραφικές πρακτικές της παλιοφυλλάδας, θύμα των οποίων είχε πέσει κι ο ίδιος και την οποία κι οι ίδιοι οι Γερμανοί αποκαλούν κωλόχαρτο.
Το βιβλίο είναι επίκαιρο ακόμα στις μέρες μας, αν και γράφτηκε πριν από 50 χρόνια, ειδικά αν παρατηρήσει κανείς τον τρόπο που χειρίζεται κυρίως η τηλεόραση υποθέσεις της επικαιρότητας, όπως της Πάτρας ή της Καρολάιν.
0
Κλασικό έργο
Η αφήγηση είναι πολύ ιδιαίτερη, γραμμένη σε δεύτερο πρόσωπο. Εντάσσει τον αναγνώστη μέσα στο έργο σαν ένα άτομο μέσα σε έναν πίνακα ζωγραφικής που έχει γυρισμένη την πλάτη του στον θεατή.
Σεβαστά αυτά που γράφει η Γουλφ κι ο φεμινισμός είναι, δυστυχώς, πάντα επίκαιρος, αλλά πιστεύω ότι τα θέματα για τα οποία γράφει εδώ έχουν σήμερα σε έναν βαθμό ξεπεραστεί.
0
Ο Σολωμός είναι γκόθικ!
Εξαιρετική, ιστορικής σημασίας, αναλυτική έκδοση του έργου.
Ο Σολωμός καθώς και ο Παπαδιαμάντης στη Φόνισσα είναι γκόθικ.
Ο νεαρός Φέντια, γιος Ελλήνων μεταναστών από την Ουκρανία, αναγκάζεται να φύγει από το πατρικό του στην Εύβοια, επειδή παθαίνει ελονοσία και μέχρι να μπορέσει να ζήσει μόνιμα στο χωριό, πηγαίνει να μείνει με την οικογένεια του θείου του, επίσης μετανάστη από την Ουκρανία, στην Αθήνα. Εκεί τον βρίσκει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος.
Η πένα του Σταμούλη είναι πολύ ιδιαίτερη κι αυτό ξεχωρίζει το έργο του από το πλήθος των πολεμικών μυθιστορημάτων. Χρησιμοποιεί πολύ την επανάληψη, την προσωποποίηση, τη μεταφορά κι αυτό δίνει μια ποιητικότητα στο ύφος του. Έχει μια μεγάλη δόση μαγικού ρεαλισμού κι η γραφή του συχνά γίνεται συνειρμική.
Μου άρεσε πολύ.
Θα το φανταζόσαστε πότε ότι αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο οι Εβραίοι κρατήθηκαν και πάλι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και μάλιστα από τους συμμάχους; Κι όμως, συνέβη!
Μετά τον πόλεμο οι Εβραίοι θέλησαν να ιδρύσουν το κράτος του Ισραήλ στην Παλαιστίνη, για να είναι ασφαλείς, αλλά οι Βρετανοί, που έλεγχαν την περιοχή, ήθελαν να διατηρήσουν μια ισορροπία στην αναλογία Εβραίων κι Αράβων και δεν τους άφηναν να συρρέουν σωρηδόν. Έφτιαξαν, λοιπόν στρατόπεδα στην Κύπρο, camps (καταυλισμούς στα ελληνικά) που οι Κύπριοι τα είπαν κάμπους και τους μάντρωσαν μέσα. Δεν τους έκαναν σαπούνι κι είχαν ένα πιάτο φαΐ να φάνε, αλλά γύρω-γύρω υπήρχε συρματόπλεγμα κι η έξοδος απαγορευόταν. Οι κρατούμενοι είχαν μέρος της διαχείρισης των στρατοπέδων, όπου μπορούσαν να τελέσουν το τυπικό της θρησκείας τους. Γίνονταν γάμοι και γεννιούνταν παιδιά, πράγμα επιτακτικό για τη φυλή τους μετά το Ολοκαύτωμα. Η ζωή, όμως, δεν ήταν ρόδινη και το τραύμα του πολέμου πολύ νωπό.
Το βιβλίο είναι η ημερολογιακή καταγραφή ενός Κύπριου δημοσιογράφου, τον οποίον διάλεξαν οι κρατούμενοι για να παρουσιάσει τη ζωή στους κάμπους. Αφηγείται τις συνεντεύξεις που παίρνει και παρουσιάζει τη ζωή στους καταυλισμούς. Στην αφήγηση παρεμβάλλονται τρεις παράλληλες ιστορίες, που αφηγούνται άλλα άτομα και συμβαίνουν στον ίδιο χώρο και χρόνο.
Με συγκίνησε βαθιά.
Ένα μοναδικό βιβλίο, που δεν μπόρεσα παρά να το δω από το πρίσμα του #metoo. Αν συμβαίνουν τώρα όσα συμβαίνουν και φρίττουμε, φαντάσου πόσα συνέβαιναν τότε κι ήταν ο κανόνας! Οι γυναίκες ήταν βάρος, ειδικά για τις φτωχές οικογένειες, κι ιδιοκτησία του αντρός τους.
Η γριά Χαδούλα, χήρα Ιωάννη Φράγκου, παραλογίζεται κι αρχίζει να δολοφονεί μικρά κορίτσια, για να τα γλιτώσει από μια δύσκολη ζωή, όπως η δική της. Αυτό που κάνει είναι φυσικά φρικιαστικό, αλλά στα πλαίσια του λογοτεχνικού έργου, θέλησα να τη δικαιολογήσω. Εκφράζει, ίσως αθέλητα, το μίσος της κοινωνίας για τις γυναίκες, μη μπορώντας να το διαχειριστεί κι η ίδια η Φόνισσα.
Μου θύμισε τη Μήδεια, αλλά σ' αντίθεση μ' εκείνη που αναλήφθηκε στους ουρανούς, η Χαδούλα βρίσκει τον θάνατο κάπου μεταξύ θείας κι ανθρώπινης δικαιοσύνης. Ίσως αυτό το διαφορετικό τέλος να σηματοδοτεί την αλλαγή που είχε επιτευχθεί από τα αρχαία χρόνια ως τον 20ό αιώνα ως προς τη θέση των γυναικών στην κοινωνία. Στην αρχαία κοινωνία όπου η γυναίκα ήταν πράγμα και περνούσε όλη της τη ζωή μέσα στο σπίτι, έπρεπε να δικαιωθεί στην τέχνη, για να αποκατασταθεί η αδικία. Ίσως σε έναν μελλοντικό κόσμο σ' ένα μεγάλο λογοτεχνικό έργο η γυναίκα που σκότωνει παιδιά, να τιμωρείται κανονικά, εγκόσμια και νομικά, κι αυτό να σημαίνει ότι οι γυναίκες είναι πραγματικά ίσες με τους άνδρες κι όχι κατ' επίφαση.
Σύμφωνα με τον Καρκαβίτσα σε κάποια χωριά της Ελλάδας υπήρχαν σχολές ζητιάνων κατά την εποχή της τουρκοκρατίας και της απελευθέρωσης, όπου φτωχά παιδιά μάθαιναν να προσποιούνται τους ανάπηρους και να ζητιανεύουν. Ένας απ' αυτούς, ο Τζιριτόκωστας, έγινε μεγάλος και τρανός ζητιάνος(!) και τα κατορθώματά του διηγείται το βιβλίο.
.
Δεν ξέρω αν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία για κάτι τέτοιο, αλλά σίγουρα θα εξηγούσαν τη στάση πολλών Ελλήνων απέναντι στους ζητιάνους ως απατεώνες. Πρόσφατα είχα επισκεφτεί την Τσεχία και μου έκανε εντύπωση πως, όσοι ζητάνε λεφτά στον δρόμο, έχουν σκυφτό το κεφάλι και δε σε κοιτάνε ποτέ στα μάτια, ούτε σου μιλάνε.
Αν θέλουμε οι γυναίκες να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τους άντρες, πρέπει να αλλάξουμε έναν τρόπο σκέψης που έχει πολύ βαθιές ρίζες στην αρχαιότητα.
Στο βιβλίο η συγγραφέας διαπιστώνει ότι ο πατριαρχικός τρόπος σκέψης που διαμόρφωσε τον σύγχρονο κόσμο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, δεν επιτρέπει στις γυναίκες απλά και μόνο να μιλήσουν, πόσω μάλλον να ασκήσουν εξουσία! Ξεκινά από την Οδύσσεια του Ομήρου, όπου σε μια στιγμή, που η Πηνελόπη θέλει να μιλήσει στους μνηστήρες, ο Τηλέμαχος τη διακόπτει λέγοντας ότι μόνο στους άντρες ταιριάζει να μιλάνε και τη στέλνει στον αργαλειό της. Εκείνη, φυσικά, "συμμορφώνεται". Γενικά η θέση της γυναίκας ήταν στο σπίτι κι όποια γυναίκα μιλούσε για κάποιον λόγο δημόσια, έχανε με έναν τρόπο τη γυναικεία φύση της. Παραθέτει πολλά παραδείγματα μισογυνισμού ακόμα και στη μυθολογία των αρχαίων Ελλήνων με αποκορύφωμα τη γέννηση της Αθηνάς, η οποία βγήκε από το κεφάλι του Δία, χωρίς τη μεσολάβηση γυναίκας. Αυτό ήταν το ιδανικό για τους αρχαίους.
Αναφέρει, επίσης, ένα ουτοπικό μυθιστόρημα μιας πρώιμης φεμινίστριας του 20ού αιώνα, το Herland της Σαρλότ Πέρκινς Γκίλμαν - το οποίο, παρακαλώ, είχε και σίκουελ και εννοείται ότι θα αναζητήσω. Διαδραματίζεται σ' έναν κόσμο όπου οι γυναίκες μόνες τους γεννούν μόνο γυναίκες κι έχουν οργανώσει τον κόσμο ιδανικά. Όταν, όμως, φτάνουν εκεί τρεις σύγχρονοι άντρες, οι γυναίκες του κόσμου αυτού αρχίζουν ν' αμφισβητούν τα επιτεύγματά τους, όπως εκείνοι.
Το βιβλίο, όπως και το "Γέλιο της Μέδουσας" της Ελέν Σιζού, εκφράζει την άποψη ότι οι γυναίκες μεγάλωσαν σ' έναν ανδροκρατούμενο κόσμο, γι' αυτό έμαθαν να μιλούν τη γλώσσα των ανδρών, προκειμένου να έχουν ίσες ευκαιρίες, φτάνοντας στο σημείο, θέλοντας και μη, να υποτιμούν τις εαυτές τους. Προκειμένου να διαμορφωθεί ένας κόσμος πραγματικής ισότητας των φύλων, πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε, τόσο εμείς όσο κι οι άνδρες και γι' αυτό δεν αρκεί να μας δίνουν λουλούδια μια μέρα τον χρόνο.
O Τζούλιαν Τζέσοπ είναι ένας 70χρονος πρώην ζωγράφος, που είχε πολλούς φίλους και ήταν διάσημος, αλλά μαράζωσε μετά τον θάνατο της γυναίκας του και κλείστηκε στον εαυτό του. Επειδή, όμως, βαρέθηκε αυτήν την κατάσταση αποφασίζει να κάνει ένα πείραμα, το πείραμα της αυθεντικότητας!
Παίρνει ένα πράσινο τετράδιο, γράφει μέσα την αλήθεια της ζωής του και το αφήνει ελεύθερο να βρει άλλα άτομα που θα θέλουν να γράψουν μέσα του. Κι είναι μια πολύ καλή ιδέα. Το πείραμα στέφεται με απόλυτη επιτυχία και του γνωρίζει πολλούς νέους ανθρώπους με τους οποίους θα γίνει καλός φίλος. Το πράσινο σημειωματάριο αλλάζει τη ζωή όλων τους.
Η Γουόρτον χωρίζει τους αναγνώστες σε δύο κατηγορίες: τους γεννημένους και τους μηχανικούς, τους καλούς και τους κακούς, όπου οι δεύτεροι διαβάζουν, όχι τόσο επειδή τους αρέσει, αλλά επειδή "πρέπει" και είναι καλό για την εικόνα τους. Αυτοί οι δεύτεροι, μάλιστα, δεν καταλαβαίνουν τόσο καλά, όσο οι πρώτοι, αυτά που διαβάζουν. Διαφωνώ με αυτήν την προσέγγιση και τη θεωρώ ρατσιστική. Νομίζω ότι είναι καλό να διαβάζει κάποιος, όπως και για όποιον λόγο θέλει.
Ένας άνδρας, πιθανότατα χρυσοθήρας, στον Καναδά των αρχών του προηγούμενου αιώνα διανύει μαζί με τον σκύλο του μια μεγάλη απόσταση στην εξοχή προκειμένου να φτάσει στην κατασκήνωση των συντρόφων του. Έχει, όμως, -60° κι είναι εύκολο να παγώσει, αν δεν προσέξει. Τον προειδοποίησαν, πριν ξεκινήσει, ότι καλύτερα να μην ταξιδέψει μόνος, αλλά δεν τους άκουσε.
Περπατάει πάνω σ' ένα παγωμένο ποτάμι και κάποια στιγμή ο πάγος σπάει και βρέχεται. Τα χέρια και τα πόδια του έχουν παγώσει. Θα καταφέρει ν' ανάψει τη φωτιά, που είναι απαραίτητη για την επιβίωσή του;
Τι να πεις για τον Μακρόπουλο;! Ένας από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους Ελληνες συγγραφείς.
0
Δε μου άρεσε
Το βιβλίο δεν έχει κάποια τρομερή πλοκή. Ασχολείται απλά με τον βασικό χαρακτήρα και τα συναισθήματά του, τα οποία είναι καταθλιπτικά. Ελπιζα για κάποια δράση στο τέλος, αλλά ούτε αυτό συνέβη.
To βιβλίο μιλά για τον Γουΐνστον, έναν μικρό ποντικό, που βρίσκει ένα γράμμα στον Άη-Βασίλη, που παράπεσε, παραμονή Χριστουγέννων κι αποφασίζει να το παραδόσει εγκαίρως στον παραλήπτη του. Οι δυσκολίες είναι πολλές. Θα τα καταφέρει;
Το βιβλίο περιλαμβάνει επίσης, δραστηριότητες για τα παιδιά και χριστουγεννιάτικα τραγούδια.
Ωραία τα γράφει ο Μπράντμπερι. Αυτό που με προβλημάτισε είναι ότι το κάψιμο των βιβλίων δεν επιβάλλεται από έναν απολυταρχικό τύραννο όπως έχει συμβεί ιστορικά, αλλά προκύπτει ως φυσική συνέπεια της... δημοκρατίας, καθώς, όπως λέγεται μέσα στο βιβλίο, κάθε συγγραφέας με το έργο του θα ενοχλησει μια κατηγορία ανθρώπων (φυλής, φύλλου, θρησκείας ή οποιασδήποτε κοινωνικής κατηγορίας, πχ. επαγγελματικής), οπότε οι άνθρωποι σταματούν να διαβάζουν βιβλία, επειδή οι συγγραφείς ήταν κακοί και δυσάρεστοι. Αργά ή γρήγορα τα βιβλία ποινικοποιήθηκαν. Δε θα ήθελα να συμβεί αυτό πραγματικά στον μελλοντικό κόσμο.
Ίσως, τελικά, η ζωή να μην περνάει μπροστά από τα μάτια μας σαν ταινία πριν από τον θάνατό μας, αλλά αμέσως μετά. Κάποιοι επιστήμονες ανακάλυψαν πρόσφατα ότι ο εγκέφαλος ενός ανθρώπου που πεθαίνει, συνεχίζει να λειτουργεί έως και 10' μετά τον θάνατό του. Σ' αυτό το εύρημα βασίστηκε η συγγραφέας για να γράψει αυτό το βιβλίο.
Παρακολουθούμε, λοιπόν, στο πρώτο μέρος του βιβλίου, που ονομάζεται "Το μυαλό", τον εγκέφαλο μιας νεκρής πόρνης, της Τεκίλα Λεϊλά, το πτώμα της οποίας ανακαλύπτεται μέσα σ' έναν κάδο σκουπιδιών στην Κωνσταντινούπολη, να θυμάται τη ζωή της. Κάθε κεφάλαιο αφιερώνεται σε ένα λεπτό από τα 10' εξετάζοντας μια ανάμνηση, και μερικά κεφάλαια στους φίλους της.
Το δεύτερο μέρος με τίτλο "Το σώμα" παρουσιάζει τον αγώνα που κάνουν οι φίλοι της για να την αποχαιρετήσουν, όπως της αξίζει, κι όχι σαν ασυντρόφευτη, όπως αποκαλεί το τουρκικό κράτος όσους ζουν στο περιθώριο μιας πολύ συντηρητικής κοινωνίας. Κι αυτός ο αποχαιρετισμός, δεν μπορεί να γίνει νόμιμα.
Το τρίτο μέρος του βιβλίου ονομάζεται "Η ψυχή" κι είναι ένα όμορφο τέλος.
Το βιβλίο είναι γραμμένο μ' ευαισθησία και θίγει τα ζητήματα της έμφυλης βίας και της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, καθώς και τη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας.
0
Cool
It's about a young girl living in Northern Ireland in the time of the Troubles that was 1970's. We only get that from the blurb, actually a quote on the back cover, because no name is mentioned in the book, either of a place or a person. The author uses nicknames for everyone. The main character, middle sister is an 18 year old girl who has a maybe boyfriend and goes about her life in a politically very tensed environment, when she becomes the object of desire of one of the renouncers of state (IRA?) with the nickname Milkman.
.
Well, it's definitely not an easy book. I totally understand if someone dnfs it. Long periods and even longer paragraphs, sometimes extending to four pages. But I liked it. I think it worths to persist, because it often gets really funny. Maybe the writing style is a way of showing how people felt living like that then and there.
.
.
H ιστορία μιας νεαρής κοπέλας, που ζει στη Βόρεια Ιρλανδία τη δεκαετία του '70, που τα πράγματα με τον IRA ήταν πολύ δύσκολα, πολλές φορές ακόμη και για τους ίδιους τους Ιρλανδούς. Την τοποθεσία την πληροφορούμαστε απ' το οπισθόφυλλο, γιατί μέσα στο κείμενο του βιβλίου δεν αναφέρονται κύρια ονόματα, ούτε τόπων ούτε προσώπων! Η συγγραφέας χρησιμοποιεί ψευδώνυμα για ότι θέλει να... κατονομάσει και το κάνει μέσα σε μεγάλες προτάσεις κι ακόμα μεγαλύτερες παραγράφους, που συχνά εκτείνονται μέχρι και τέσσερις σελίδες. Ο τρόπος γραφής μου θύμισε τον Λούσια του Νίκου Χουλιαρά, αν κι έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε που τον διάβασα. Θα ήθελα πολύ να δω την ελληνική μετάφραση.
Σίγουρα δεν είναι εύκολο βιβλίο, αλλά πιστεύω ότι αν επιμείνεις, σε ανταμείβει, γιατί σε μερικά σημεία έχει πολλή πλάκα.
Μια σκοτεινή ιστορία στην οποία κρίνοντας από την όψη του ο συγγραφέας θα μπορούσε κάλλιστα να είναι πρωταγωνιστής. Μην τη διαβάσετε, αν φοβάστε τους οδοντιάτρους!
Ένα πολύ όμορφο και κατατοπιστικό κόμικ για την ιστορία του φεμινισμού που διαβάζεται ευχάριστα από μικρούς και μεγάλους.
"Όσοι δεν κινούνται δεν παρατηρούν τις αλυσίδες τους" - Ρόζα Λούξεμπουργκ
Εξαιρετική δίγλωσση έκδοση με πρόλογο, μετάφραση και σχολιασμό του Ερρίκου Σοφρά.
O Tell Me the Truth About Love
Some say love's a little boy,
And some say it's a bird,
Some say it makes the world go round,
And some say that's absurd,
And when I asked the man next door,
Who looked as if he knew,
His wife got very cross indeed,
And said it wouldn't do.
Does it look like a pair of pyjamas,
Or the ham in a temperance hotel?
Does its odour remind one of llamas,
Or has it a comforting smell?
Is it prickly to touch as a hedge is,
Or soft as eiderdown fluff?
Is it sharp or quite smooth at the edges?
O tell me the truth about love.
Our history books refer to it
In cryptic little notes,
It's quite a common topic on
The Transatlantic boats;
I've found the subject mentioned in
Accounts of suicides,
And even seen it scribbled on
The backs of railway guides.
Does it howl like a hungry Alsatian,
Or boom like a military band?
Could one give a first-rate imitation
On a saw or a Steinway Grand?
Is its singing at parties a riot?
Does it only like Classical stuff?
Will it stop when one wants to be quiet?
O tell me the truth about love.
I looked inside the summer-house;
It wasn't ever there;
I tried the Thames at Maidenhead,
And Brighton's bracing air,
I don't know what the blackbird sang,
Or what the tulip said;
But it wasn't in the chicken-run,
Or underneath the bed.
Can it pull extraordinary faces?
Is it usually sick on a swing?
Does it spend all its time at the races,
Or fiddling with pieces of string?
Has it views of its own about money?
Does it think Patriotism enough?
Are its stories vulgar but funny?
O tell me the truth about love.
When it comes, will it come without warning,
Just as I'm picking my nose?
Will it knock on my door in the morning,
Or tread in the bus on my toes?
Will it come like a change in the weather?
Will its greeting be courteous or rough?
Will it alter my life altogether?
O tell me the truth about love.
Ένα πολύ ωραίο μυθιστόρημα μυστηρίου με θέμα τη μετάφραση κι αρκετό χιούμορ.
0
Αντιρατσιστικό παραμύθι
Μια πολλή όμορφη ιστορία για να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά στο προσφυγικό ζήτημα μέσα από ήδη οικεία σ' αυτά παραμύθια. Περιέχει ζωγραφιές μικρών προσφύγων κι είναι μεταφρασμένη σε τρεις γλώσσες: αγγλικά, φαρσί και αραβικά. Τα έσοδα από τις πωλήσεις χρηματοδοτούν προσφυγικούς καταυλισμούς.
Πώς θα ήταν ο κόσμος, αν το αδύναμο φύλο ήταν οι άντρες;
Στο εξώφυλλο γράφει "δυστοπία" και σίγουρα σε κάποια σημεία αυτού του κόσμου-βιβλίου τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα κι άδικα για τους άντρες, αλλά μήπως αυτό που ζούμε τώρα, ο πραγματικός κόσμος, δεν είναι δυστοπία για τις γυναίκες;
Τι θα γινόταν αν οι γυναίκες είχαν τη δύναμη να τους βγάζουν νοκάουτ κατά βούληση κι ακόμα να εκδικηθούν για όσα έχουν υποστεί από την αρχή του κόσμου; Σ' έναν κόσμο και μια χώρα όπου κάθε μέρα ακούμε και για άλλη μια γυναίκα που σκοτώθηκε ή δέχτηκε επίθεση από το σύντροφο ή κάποιο συγκενικό της πρόσωπο -κι όχι μόνο-, σκέφτομαι ότι ίσως χρειάζεται να συμβεί κάτι παρόμοιο με αυτά που γράφει το βιβλίο, από το ένα άκρο δηλαδή να περάσουμε στο άλλο, προκειμένου να έρθει η ισορροπία και να βρεθούμε κάπου στη μέση.
Εξαιρετική δίγλωσση έκδοση με μετάφραση και εισαγωγή του Γιώργου Βαρθαλίτη και επίμετρο του Henri Bremond. Η εισαγωγή είναι πολύ καλή και εκτιμώ ιδιαίτερα ότι ο μεταφραστής δεν περιφρονεί τους συναδέλφους που καταπιάστηκαν με το ίδιο έργο. Ιδού κάποια αποσπάσματα από την εισαγωγή:
.
<<Το σκηνικό αυτού του ζοφερού ρεμβασμού είναι ένα μεσογειακό κοιμητήριο, πυρπολημένο από τον ήλιο της θερινής μεσημβρίας και πολιορκημένο από τη φωτεινή απεραντοσύνη της θάλασσας. Ο ποιητής υφίσταται καταρχάς τη μεταμορφωτική επήρεια του τόπου και του χρόνου, του μεσημβρινού φωτός και της θαλασσινής σιγής.
>>Η μεσημβρία και το απόλυτο μηδέν του θανάτου είναι τα δυο αδήριτα δεδομένα, τα οποία εμβαθύνει η θεωρούσα συνείδηση: η φύση μέσα στην αδιάφορη αυτάρκειά της κι η απουσία των νεκρών>>.
.
<<Στο τέλος ετούτη η contemplatio mortis [στοχασμός θανάτου] καταλήγει στην κατάφαση της ζωής: Ο άνεμος που αναταράζει τη θάλασσα και φέρνει την οσμή της άλμης σκορπίζει όλους αυτούς τους στοχασμούς και επαναφέρει τον ποιητή στη γήινη πραγματικότητα. Αν η φιλοσοφία μας διδάσκει να πεθάνουμε, όπως ήθελε ο Μονταίν, τότε η ποίηση, όπως την αντιλαμβάνεται ο Βαλερύ αντιστρέφοντας τον προπάτορά του, μας μαθαίνει να ζούμε>>
.
#mementomori
0
Αυτό το βιβλίο δεν σας το συστήνω ανεπιφύλακτα, αλλά επιτακτικά!
<<Το να είσαι γυναίκα σημαίνει να ζεις με τον φόβο. Κάθε γυναίκα φέρει τον φόβο του αρσενικού αποτυπωμένο στο DNA της. Το σκέφτεται δυο φορές πριν κάνει κάτι τόσο φυσιολογικό όσο το να περάσει μπροστά από μια ανδροπαρέα. Σε μέρη υποτίθεται ασφαλή, όπως θα έπρεπε να είναι, για παράδειγμα, ο χώρος ενός πανεπιστημίου ή ενός στρατιωτικού ιδρύματος, υπάρχουν προγράμματα που διδάσκουν στις γυναίκες να αποφεύγουν καταστάσεις κινδύνου, με βάση το γεγονός ότι, αν τους επιτεθούν, είναι δικό τους το λάθος. Βρέθηκα σε λάθος μέρος τη λάθος στιγμή. Κι όχι μόνο κανένας δεν περιμένει ν' αλλάξουν τη συμπεριφορά τους τα αρσενικά, αλλά επιτρέπεται, και μάλιστα γιορτάζεται ως δικαίωμα του άνδρα και χαρακτηριστικό αρρενωπότητας η σεξουαλική επίθεση. Ευτυχώς, τώρα αυτό αλλάζει γρήγορα, τουλάχιστον στις χώρες του "πρώτου κόσμου", χάρη στο κίνημα #MeToo κι άλλες φεμινιστικές πρωτοβουλίες.
Μια ακραία έκφραση όλων των παραπάνω είναι οι γυναίκες που ζουν με μπούρκα, που τις καλύπτει από το κεφάλι μέχρι τα ακροδάχτυλα, για να μην προκαλούν επιθυμία στους άνδρες, οι οποίοι προφανώς έχουν κτηνώδεις παρορμήσεις μόλις βλέπουν λίγα εκατοστά γυναικείας σάρκας ή λευκής κάλτσας. Δηλαδή, η γυναίκα τιμωρείται για την αδυναμία ή το βίτσιο του άνδρα. Κι είναι τόσο μεγάλος ο φόβος απέναντι στους άνδρες, που πολλές γυναίκες υπερασπίζονται τη χρήση της μπούρκας, επειδή αισθάνονται αόρατες και ως εκ τούτου ασφαλέστερες.
Ο συγγραφέας Εδουάρδο Γκαλεάνο έλεγε ότι "αν μη τι άλλο, ο φόβος μιας γυναίκας για την ανδρική βία είναι καθρέφτης του φόβου ενός άνδρα μπροστά σε μια ατρόμητη γυναίκα". Ακούγεται συναρπαστικό, μου φαίνεται όμως κάπως μπερδεμένο. Πώς να μη φοβόμαστε, οταν ο κόσμος συνωμοτεί για να μας τρομάξει; Γυναίκες ατρόμητες υπάρχουν ελάχιστες, εκτός εάν ομαδοποιηθούμε, οπότε νιώθουμε αήττητες.
Ποια είναι η ρίζα αυτού του εκρηκτικού μείγματος επιθυμίας και μίσους έναντι των γυναικών; Γιατί αυτή η επιθετικότητα και η παρενόχληση δε θεωρούνται πρόβλημα του αστικού δικαίου ή του ανθρώπινου δικαιώματος; Γιατί τέτοια σιωπή; Γιατί δεν υπάρχει δίωξη κατά της βίας των γυναικών, όπως υπάρχει δίωξη κατά των ναρκωτικών, της τρομοκρατίας ή του εγκλήματος; Η απάντηση είναι προφανής: η βία και ο φόβος αποτελούν όργανα ελέγχου>>
<<Φανταστείτε έναν κόσμο χωρίς στρατούς, έναν κόσμο στον οποίο οι πολεμικοί πόροι θα χρησιμοποιούνται για το κοινό καλό, όπου οι συγκρούσεις θα επιλύονται γύρω από ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων και αποστολή των στρατιωτών θα είναι η διατήρηση της τάξης και η προώθηση της ειρήνης. Όταν συμβεί αυτό, θα έχουμε υπερβεί την κατάσταση του είδους Homo sapiens και θα έχουμε κάνει ένα εξελικτικό άλμα προς ένα ανώτερο είδος, που θα είναι ο Contentus homo superior >>.
Σε έναν ολόκληρο οικισμό ευγηρίας στο Κεντ της Αγγλίας, το Κούπερς-Τσέις, οι εύποροι ένοικοι έχουν πολλές ομάδες δραστηριοτήτων. Μία απ' αυτές είναι κι η Λέσχη Φόνων, που συναντιέται κάθε Πέμπτη. Αναλαμβάνουν πραγματικές ανεξιχνίαστες υποθέσεις με φακέλους που τους προμηθεύει μια συνταξιούχος αστυνομικίνα, και προσπαθούν να τις διαλευκάνουν.
Κάποια στιγμή σκοτώνεται κάποιος από την κοινότητα κι απλώνεται μπροστά τους πεδίο δόξης λαμπρό η εύρεση του δολοφόνου. Με αρχηγό μια δαιμόνια πρώην κατάσκοπο, που τους οργανώνει, πιάνουν φιλίες με ενεργά όργανα της τάξης και συμφωνούν μαζί τους να ανταλλάσσουν πληροφορίες, προκειμένου να βρεθεί ο ένοχος. Για την ακρίβεια είναι τρία τα εγκλήματα που αναζητούν δολοφόνο.
Μια πολλή ωραία οπτική της τρίτης ηλικίας, γραμμένη με άφθονο βρετανικό χιούμορ στα καλύτερά του. Εντάξει, παιδιά. Αν είναι έτσι τα γηροκομεία, πάω κι εγώ.
.
«Σε κάποια φάση η Ντόνα τον είχε ρωτήσει ποιός ήταν ο αγαπημένος του συγγραφέας. Αποδεκτή απάντηση, κατά τη γνώμη της, θα ήταν ο Χάρλαν Κόμπεν, ο Κερτ Βόνεγκατ, ή οποιαδήποτε γυναίκα συγγραφέας. Ο Γκρέγκορ είχε αποκριθεί με ύφος σοφού ότι "δεν πίστευε στα βιβλία" κι ότι "στη ζωή μαθαίνεις μόνο μέσω της εμπειρίας και της ευρύτητας πνεύματος". Όταν, εν συνεχεία, η Ντόνα έθιξε το ακανθώδες φιλοσοφικό ζήτημα του κατά πόσο μπορείς να διαθέτεις "ευρύτητα πνεύματος" ενώ "δεν πιστεύεις στα βιβλία", εκείνος απάντησε: "Βασικά, νομίζω ότι μόλις απέδειξες τον ισχυρισμό μου, Ντόνα", και ήπιε μια γουλιά νερό με τρόπο που υπονοούσε μεγάλα βάθη σοφίας».
Εξαιρετικό βιβλίο. Τα πρόσωπα των ανθρώπων στα σκίτσα είναι άγρια, όπως κι η ζωή που καλούνται να ζήσουν οι Παλαιστίνιο.
«Ο παλαιστινιακός λαός κι ο λαός του Ισραήλ θα συνεχίσουν να σκοτώνουν ο ένας τον άλλον με χαμηλής έντασης συγκρούσεις ή αντίθετα με καταστροφική βία -με βομβιστές αυτοκτονίας ή με πυροβολισμούς από σύγχρονα ελικόπτερα και βομβαρδιστικά αεροπλάνα-, ώσπου αυτό το κεντρικό γεγονός -η ισραηλινή κατοχή- να θεωρηθεί ζήτημα του Διεθνούς Δικαίου και βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων». - από τον πρόλογο του δημιυργού.
Από την αρχή μαθαίνουμε ποιά είναι η δολοφόνος κι αυτό περιέργως το κάνει πιο ενδιαφέρον. Παρακολουθούμε τις προσπάθειες των ηρώων να ανακαλύψουν τη μυστηριώδη αιτία θανάτου μερικών ασθενών. Βλέπουμε, επίσης, τη συνέχεια στη σχέση των δύο βασικών πρωταγωνιστών, της Σάρα Φίσερ και του Γουΐλ Ρέιβεν, που παίρνει μια πολύ ενδιαφέρουσα τροπή.
Ανυπομονώ να διαβάσω και το τρίτο μέρος της σειράς.
Αυτό δεν είναι ένα βιβλίο για τον Σαίξπηρ. Είναι ένα βιβλίο για τη γυναίκα του την Αγκνες και τον γιο του Άμνετ.
Το όνομα του βάρδου δεν αναφέρεται στο βιβλίο, ούτε καν το μικρό. Ούτε όταν η συγγραφέας μας ξεκαθαρίζει ότι πρόκειται γι' αυτόν με αδιαμφισβήτητο τρόπο στην ιστορική σημείωση στην αρχή του βιβλίου. Και κάνει πολύ καλά. Αλλιώς θα γινόταν άλλο ένα βιβλίο για τον Σαίξπηρ από τα εκατοντάδες που έχουν γραφτεί. Το όνομά του, έστω και το μικρό, θα βάραινε την αφήγηση. Το ενδιαφέρον θα επικεντρωνόταν αναγκαστικά σ' αυτόν και θα χάναμε όλες τις άλλες υπέροχες ιστορίες.
Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η περιγραφή του ταξιδιού του ιού της πανούκλας από την Αφρική στην Ευρώπη. Κάπως έτσι ταξιδεύουν και σήμερα οι ιοί, απλά τώρα μπορούν να πάρουν και το αεροπλάνο.
Χαίρομαι που το βιβλίο αναφέρεται στον «Άμλετ». Μου δίνει τη δυνατότητα να κοιτάξω την τραγωδία από άλλη οπτική γωνία την επόμενη φορά που θα τη δω.
Η συγγραφέας έκανε την έρευνά της, αλλά δηλώνει ότι μεγάλο μέρος του βιβλίου είναι μυθοπλασία. Κι όμως, μου φαίνονται όλα τόσο αληθινά. Θα μπορούσα να τα πιστέψω όλα. Θα ήθελα να είναι αλήθεια μέχρι και η τελευταία τελεία.
Ενα βιβλίο που με φέρνει πιο κοντά στο να γίνω βίγκαν/βετζετέριαν. Παρουσιάζει με στοιχεία και γραφήματα τους λόγους για τους οποίους πρέπει να γίνουμε όλοι. Η κτηνοτροφία μολύνει το περιβάλλον περισσότερο από κάθε άλλο παράγοντα μόλυνσης, βασανίζει ψυχές κι είναι ανθυγιεινή και ασύμφορη για τον άνθρωπο. Η φιλοζωΐα είναι κάτι που πρέπει να μπει στην πολιτική εκτός από τις ζωές μας ως ατόμων.
«Η τρέχουσα πολιτική συζήτηση είναι η μουσική του παρελθόντος. Για να χορέψει το μέλλον, χρειάζεται άλλος ρυθμός».
«Να αγαπάτε τα ζώα. Ο Θεός τους έδωσε λίγη νοημοσύνη κι ασυννέφιαστη χαρά. Μην την καταστρέφετε, λοιπόν, μην τα βασανίζετε, μην αφαιρείτε τη χαρά τους, μην πάτε ενάντια στη σκέψη του Θεού. Ανθρωπε, μην επαίρεσαι αντίκρυ στα ζώα: αυτά είναι αναμάρτητα, μα εσύ, με όλο σου το μεγαλείο, ρυπαίνεις τη Γη με την εμφάνισή σου κι αφήνεις τα σαπρά σου ίχνη». - Φ. Ντοστογέφσκι, Αδερφοί Καραμαζόφ.
«Η συμπόνια, ακριβώς όπως η ενεργειακή βιωσιμότητα και η δικαιοσύνη, είναι μια μέθοδος με την οποία μπορεί κανείς να θέσει πολιτικές προτεραιότητες, να πάρει αποφάσεις και να αναπτύξει αξίες. Οποιος ασκείται στην ενσυναίσθηση θα μπορεί να αποφασίζει καλύτερα, με μεγαλύτερη συνειδητότητα και εποπτεία, λαμβάνοντας υπ' όψιν τόσο τις επερχόμενες γενιές όσο και τους πιο αδύναμους. Μια πολιτική που προβάλλει την αγάπη για τη ζωή με ειλικρίνεια και συνέπεια είναι κάτι πρωτόγνωρο - αλλά οι συνθήκες έχουν πλέον ωριμάσει - και το κίνημα της Πολιτικής Φιλοζωΐας είναι εδώ ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο. Αυτή ακριβώς είναι η αξίωση στην οποία μπορούμε να ανταποκριθούμε, αυτή είναι η υπόσχεση, η γραμμή και ο στόχος μας: ν' αναγάγουμε τη συμπόνια σε κανόνα της συνύπαρξης» - από τον πρόλογο του Ρόμπερτ Γκάμπελ.
0
Παραμύθι επιστημονικής φαντασίας
Ο Μάιλο κι η Ανεμηλιά Μεντ είναι δύο αδέλφια που ζουν στη Γη του 3.000μΧ. Η Γη είναι χωρισμένη στην Ελευθερούπολη, ένα οικολογικό σίγουρα, αλλά κάπως άγευστο κι... άκαπνο μέρος, και στη Χώρα του Καπνού, όπου όλα είναι κάπως δεύτερα, αλλά σίγουρα πολύ νόστιμα!
Τα παιδιά ζούσαν με τους γονείς τους στην Ελευθερούπολη, μέχρι που εκείνοι πέθαναν μυστηριωδώς και πήγανε να ζήσουν με τη γιαγιά τους, Νάνα Νανίτα, στη χώρα του καπνού, μια μεγάλη αλλαγή πράγματι, αλλά τελικά τους άρεσε το περιβάλλον.
Κάποια στιγμή ανακαλύπτουν ότι κάθε Πανσέληνο η γιαγιά ξεπορτίζει κρυφά και συμμετέχει σε μια περίεργη τελετή μαζί με άλλες μάγισσες, μεταξύ των οποίων κι η δασκάλα τους, δις Χειμώνη. Ανακαλύπτουν ότι κρατούν φυλακισμένους τους γονείς τους και κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να τους ελευθερώσουν, όταν, όμως τα καταφέρουν, τα περιμένει μια όχι και τόσο ευχάριστη έκπληξη.
Το παραμύθι είναι πολύ ενδιαφέρον και για παιδικό βιβλίο έχει ένα αρκετά διαφορετικό τέλος.
Ο τρόπος γραφής είναι αρκετά ενδιαφέρων, αν και σε κάποια σημεία οι περιγραφές αγγίζουν τα όρια του γκορ (gore) και προκαλούν αποστροφή. Αυτό, βεβαίως, ίσως ήταν πρόθεση του συγγραφέα, απλά δεν έχω διαβάσει πολλή λογοτεχνία τρόμου και κάπως με ξένισε.
Στο πρώτο διήγημα ο συγγραφέας θίγει το θέμα των δικαιωμάτων των κρατουμένων και του σωφρονισμού, που, δυστυχώς, είναι τραγικά επίκαιρο στις μέρες μας. Στο τελευταίο ασχολείται με τον στρατό και τα καψώνια, ένα εξίσου σημαντικό ζήτημα.
Στο ενδιάμεσο ασχολείται με την Παπαδοκυνηγό, αλλά όχι στον βαθμό που θα ήθελα. Γι' αυτήν και τη δράση της μαθαίνουμε μέσω τρίτων. Αναλυτικά περιγράφεται σε δύο διηγήματα η αρχή και το τέλος της ζωής της. Το κυνήγι, όμως, των παπάδων, που δίνει αυτόν τον τόσο πιασάρικο τίτλο, δεν αναλύεται, ούτε περιγράφεται διεξοδικά. Ένα βιβλίο με αυτόν τον τίτλο θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ένα πολύ ενδιαφέρον μυθιστόρημα αστυνομικό ή τρόμου ακόμα και σε σπονδυλωτά διηγήματα, αν θέλαμε να το πούμε έτσι.
Η δουλειά προέρχεται από τη δουλεία τόσο ως λέξη όσο και ως θεσμός. Αυτό εξηγεί ο Λαφάργκ στο βιβλίο του ως άξιος γραμματέας κι εκπρόσωπος του Μαρξ. Στο δικαίωμα στην εργασία, το σύνθημα του ύστερου 19ου αιώνα αντιτάσσει το δικαίωμα στην τεμπελιά, καθότι η εργασία στα πρώτα χρόνια της εμφάνισής της δε διέφερε πολύ από τη σκλαβιά. Οι εργάτες δούλευαν 10-14 ώρες -ακόμα και παιδιά 6-8 ετών- και παρέμεναν φτωχοί.
«Όπως ο Χριστός, η λυπητερή προσωποποίηση της αρχαίας σκλαβιάς, έτσι και οι άντρες, οι γυναίκες, τα παιδιά του Προλεταριάτου ανεβαίνουν κατάκοποι εδώ κι έναν αιώνα τον σκληρό Γολγοθά του πόνου: εδώ κι έναν αιώνα η καταναγκαστική δουλειά τσακίζει τα κόκκαλά τους, σκοτώνει τις σάρκες τους, βασανίζει τα νεύρα τους. Εδώ κι έναν αιώνα η πείνα δένει κόμπο τα σωθικά τους και φέρνει παραισθήσεις στο μυαλό τους!... Ω Τεμπελιά, δείξε οίκτο για τη μεγάλη δυστυχία μας! Ω Τεμπελιά, μητέρα των τεχνών και των ευγενών αρετών, γίνε το βάλσαμο για τις ανθρώπινες αγωνίες!».
«Δεν έχει πλάκα να μην κάνεις τίποτα, όταν δεν έχεις τίποτα να κάνεις»!
«Η τεμπελιά ήταν ανέκαθεν το δυνατό μου σημείο. Δεν υπερηφανεύομαι γι' αυτό, είναι κάτι σα χάρισμα κι ελάχιστοι το διαθέτουν. Υπάρχουν πολλοί οκνηροί άνθρωποι και πολλοί χασομέρηδες, αλλά ένας αυθεντικός τεμπέλης είναι σπάνιο είδος. Δεν είναι κάποιος που περιφέρεται άσκοπα με τα χέρια στις τσέπες του. Αντιθέτως, το κύριο χαρακτηριστικό του είναι πως είναι πάντα τρομερά πολυάσχολος».
«Κοιτάξτε τη Σοβαρή Κυρία Γάτα με το βαρύ, νυσταγμένο βλέμμα, το αυστηρό, αργό περπάτημα και το αξιοπρεπές, καθωσπρέπει ύφος. Ποιός θα σκεφτόταν πως κάποτε ήταν το τρελό, κουλουριαστό, χοροπηδηχτό, αναποδογυρισμένο μικρό πυροτέχνημα με τα μπλε μάτια που αποκαλούμε γατάκι;»
Ο Μιρμπώ, ως γνήσιος αναρχικός, απορεί με την προθυμία των ψηφοφόρων να διαλέξουν τον δυνάστη τους. Καταλαβαίνω πώς κάποιος μπορεί να οδηγηθεί σ' αυτήν την άποψη κι ίσως στη Γαλλία του ύστερου 19ου αιώνα να μην υπήρχε πράγματι κάποια καλή επιλογή για να ψηφίσεις. Αλλά ως γνήσιο ζώο πολιτικό δεν πιστεύω ότι οι ψηφοφόροι πρέπει γενικά να απεργούν.
Οι Εβραίοι ήξεραν τί ερχόταν με τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο. Ο Χίτλερ ήταν ένα μέγεθος που δεν μπορούσες να αγνοήσεις ακόμα και χωρίς να γνωρίζεις τα γεγονότα εκ των υστέρων.
Ευτυχώς το βιβλίο δεν περιγράφει την περίοδο του πολέμου αναλυτικά, γιατί αν και μου αρέσει να διαβάζω γι' αυτήν την περίοδο της ιστορίας, δε θα το άντεχα. Υπήρχε ήδη αρκετός αντισημιτισμός στην Πολωνία κι όχι μόνο, ακόμα και πριν εισβάλει ο Χίτλερ.
0
Αέρας φρεσκάδας στα ελληνικά γράμματα
Πολύ πρωτότυπος τρόπος γραφής που περνάει το μήνυμα μέσα από τις επαναλήψεις, πολλές επαναλήψεις, που μπορεί να κουράσουν αρχικά, αλλά νομίζω ότι αξίζει τον κόπο. Με λίγη εξάσκηση πιστεύω ότι μπορεί να δώσει πολύ νόστιμους καρπούς
«Η αλήθεια κρύβεται στην καρδιά ενός λουλουδιού. Το μπουμπούκι ανοίγει. Τα πέταλα παίρνουν σειρά. Κάθε σειρά ανοίγει και κάθε νέα σειρά σπρώχνει την προηγούμενη παραέξω. Η αλήθεια πάει ν' αποκαλυφθεί. Απλώνει τ' άρωμά της που είναι το ψέμα της. Τα έντομα θα 'ρθούν να τη γονιμοποιήσουν. Έπειτα τα φύλλα θα πέσουν. Θα ξεραθούν και θα πέσουν. Και μένει η αλήθεια γυμνή. Αλλά τότε κανείς δε γυρνάει να την κοιτάξει. Ένα ξερό κοτσάνι που χάσκει στο πεδίο σύντομα σπάει και γίνεται σκόνη».
Μία μετανάστρια αυτοκτονεί σε μια μικρή πόλη της Σουηδίας. Στο μήνυμα που αφήνει γράφει μόνο μια λέξη: Αθώος. Εννοεί τον άντρα της που βρίσκεται δώδεκα χρόνια στη φυλακή εκτίοντας την ποινή που του επιβλήθηκε για ένα αποτρόπαιο έγκλημα που ομολόγησε ότι έκανε.
Ο αστυνόμος Άντερς Οικονομίδης και η ομάδα καλούνται να εξιχνιάσουν ένα έγκλημα δώδεκα ετών, καταφέροντας ταυτόχρονα ένα μεγάλο πλήγμα στην εικόνα της σουηδικής αστυνομίας και δικαιοσύνης.
Το βιβλίο είναι καλογραμμένο κι έχει πολύ σασπένς. Η λύση του αινίγματος ήταν εντελώς αναπάντεχη για μένα και δυσκολεύτηκα να την αποδεχτώ. Είχα κολλήσει στον προφανή ένοχο.
0
Ρομαντικό
Δεκαεννέα σπονδυλωτά διηγήματα γραμμένα με λυρισμό. Η Δανάη πρίμα μπαλαρίνα στη Νέα Υόρκη, αφηγείται τα γεγονότα που καθόρισαν τη ζωή της, τον έρωτα, τον θάνατο, τις εξαρτήσεις που τη σημάδεψαν.
Τα έσοδα του βιβλίου πηγαίνουν στην ενίσχυση της έρευνας για τα αυτοάνοσα νοσήματα στην Ελλάδα.
«Αλλά αυτό δεν κάνουν οι συγγραφείς; Στήνουν αυτί, κλέβουν κουβέντες, πολλές φορές κι ολόκληρες ιστορίες και μετά τις μεταμορώνουν. Μοιάζουν λίγο με τους μάγειρες: μαζεύουν με προσοχή τις πρώτες ύλες από τους κήπους των ανυποψίαστων συζητητών αλλά και των προσωπικών τους βιωμάτων, τις ανακατεύουν περίτεχνα με διαλεχτά μυρωδικά που ευδοκιμούν στη φαντασία τους και δημιουργούν εδέσματα που ευφραίνουν την ψυχή και το μυαλό. Ετσι πλάθουν τον κόσμο από την αρχή, έναν κόσμο μέσα στον οποίο αντέχουν να ζήσουν».
Εναν όμορφο κόσμο πλάθει κι η Βάσω Καλαντίδου, στον οποίο είναι εύκολο να ζήσουμε.
Το μόνο που με ξένισε στο βιβλίο και του στέρησε το πέμπτο αστέρι είναι η ανύπαρκτη επιμέλεια. Οι διάλογοι είναι χύμα και δεν καταλάβαινα πότε μιλάει ποιός.
Στο «Μαύρο νερό» του Μιχάλη Μακρόπουλου παρακολουθούμε τη ζωή των λιγοστών κατοίκων σ' ένα χωριό απ' όπου οι περισσότεροι έφυγαν λόγω του μολυσμένου νερού που προκάλεσε μία γεώτρηση. Πολλοί αρρώστησαν και πέθαναν, άλλοι έφυγαν για να σωθούν. Και σαν να μην είναι αρκετό αυτό, η εταιρεία και η Πολιτεία τους πιέζουν με όποιο τρόπο μπορούν, να φύγουν κι αυτοί, δυσκολεύοντας τη ζωή στο χωριό ακόμα περισσότερο.
Το βιβλίο εστιάζει ιδιαίτερα σ' έναν πατέρα και το γιό του. Τι κάνει κάποιος και πώς ζει, όταν διαλέγει τον δύσκολο δρόμο; Όταν κάθε ελπίδα έχει χαθεί, αλλά εσύ διαλέγεις να επιμείνεις σε μια επιλογή που πολλοί θα χαρακτήριζαν παράλογη;
Υπέροχο μυθιστόρημα μυστηρίου που διαβάζεται απνευστί. Πτώματα φτωχών γυναικών που ανακαλύπτονται στο βικτωριανό Εδιμβούργο, τα πρώτα βήματα της ιατρικής ως επιστήμης και η θέση των γυναικών σ' έναν κόσμο όχι και τόσο διαφορετικό από τον σημερινό.
0
Ξεκαρδιστικό!
Δεν περίμενα ποτέ ότι η καθαρεύουσα μπορεί να βγάλει τόσο γέλιο!
0
Μία πρωτότυπη ποιητική συλλογή
Ο ποιητής μιλά με χιούμορ κι αυτοσαρκασμό για τον έρωτα, την καθημερινή ζωή, τον Διόνυσο και τις χαμένες πατρίδες. Σας προτείνω να επισκεφθείτε την έκθεση.
Ο θετός γιος της συγγραφέα σκότωσε άοπλο άνθρωπο εν ψυχρώ όσο υποδύονταν οικογενειακώς τους οικολόγους στη Ζάμπια, γι' αυτό κι έφυγαν από τη χώρα. Με αυτό το βιβλίο η Όουενς ή η συνείδησή της -αν έχει- είναι σαν να μας λέει "Σκότωσα άνθρωπο και τη γλίτωσα"! Περισσότερες πληροφορίες στ' αγγλικά στον παρακάτω σύνδεσμο: https://slate.com/culture/2019/07/delia-owens-crawdads-murder-africa.html
0
Το καλύτερο βιβλίο που διάβασα ποτέ.
Τρεις παράλληλες ιστορίες για το παρελθόν το παρόν και το μέλλον της Ινδίας. Μαγικός ρεαλισμός. Ένα από τα λίγα βιβλία που θα ξαναδιάβαζα.