Η «Ρωμιοσύνη» είναι έργο πατριωτικού παλμού και ευσυνείδητης ελπίδας με λόγο στρατευμένο στην εμψύχωση του δυνάμει μεγαλείου, του μεγαλείου που σημαίνει μιαν ασύγκριτη ηρεμία. Η ανάγνωση του ποιήματος με πρίσμα ιστορικο-κοινωνικό φανερώνει τον περήφανο και πολυδοκιμασμένο ελληνισμό των δεκαετιών του ’30 και, κυρίως, του ’40 (το ποίημα συνετέθη περί στα 1945-1947). Ωστόσο, μια αφηρημένη, τελολογική άνευ ιστορικών πλαισίων ερμηνεία προσλαμβάνει διαστάσεις ενός φιλοσοφικού διατακτικού: Πίστευε στο ορμέμφυτο που ωθεί στην ελευθερία. Στον πρώτο λόγο του «δωδεκαλόγου του γύφτου», κατά την ερμηνεία μου, εκφράζεται μιαν οδυνηρή αλήθεια, της οποίας ο πυρήνας εντοπίζεται στους παρακάτω στίχους: "[…] και σα νά ‘χασαν το δρόμο τους, και μαζί μ’ αυτό σα να ‘χασαν λίγο λίγο και την έγνοια, λίγο λίγο και τη γνώμη, κι ύστερα και κάθε μνήμη, κι ύστερα και κάθε ελπίδα και που δεν κρατούσαν πίσω τους και που μήτε ξάνοιγαν εμπρός μια πατρίδα". Ο χαλασμός του έθνους, της εκάστοτε ρωμιοσύνης, δεν επέρχεται με την επέλαση «στρατών πολεμόχαρων αυτοκρατόρων», «στρατοκόπων σταυροφόρων καβαλιέρων» ή «αμηράδων» (στίχοι προηγούμενοι του παρατεθέντος αποσπάσματος), αλλά με τη λήθη, με τον πολιτισμικό αποπροσανατολισμό, με την μετοίκηση σε μια συνειδησιακή έρημο, όπου καμία πατρίδα δεν ξανοίγεται μπροστά. Βεβαίως, ως έθνος και πατρίδα (δύο πολύπαθες έννοιες τόσο στην πολιτική φιλοσοφία, όσο και στην θλιβερή πραγματικότητα) μπορεί κανείς κατά κρίση να εννοήσει συλλογικότητα και ηρεμία. Αν δεχθούμε ότι η γλώσσα παράλληλα διαβιβάζει και διαμορφώνει τη σκέψη, η διαβρωμένη γλώσσα των νεοελλήνων δεν μπορεί παρά να διαβιβάζει και να μεταφέρει διαβρωμένα μια διαβρωμένη σκέψη. Η «Ρωμιοσύνη» αποτελεί ένα μνημείο της νεοελληνικής γραμματείας που κρατάει «µες στα σταυρωµένα χέρια τ [η]ς […] της καµπάνας το σκοινί» για μιαν άλλη ανάσταση από αυτή που περιγράφει. Αυτή είναι η δυναμική ενός μεγαλειώδους ποιήματος.