ID #2996 | ημερομηνία: 2020-06-07
Χρύσα Βασιλείου | 31 κριτικές
Καλογραμμένο, συναρπαστικό και (δυστυχώς) μάλλον... τρομακτικά επίκαιρο!
Ο «Τέταρτος καβαλάρης – Η επώαση» είναι το πρώτο μέρος της διλογίας του συγγραφέα Μανώλη Παλαβούζη.
Η ιστορία ξεκινά πίσω στο 1346 μ.Χ., στις στέπες της μακρινής Κιργισίας. Εκεί γεννιέται ένας θανάσιμος εχθρός, με τη μορφή ενός θανατηφόρου ιού. Κανείς δεν ξέρει πώς ακριβώς ξεκίνησε, όμως τα επίπονα συμπτώματά του οδηγούν γρήγορα σε έναν επώδυνο θάνατο. Ένας από τους ανθρώπους που θα έρθουν αντιμέτωποι με αυτόν τον καταστροφικό ιό θα είναι και ο νεαρός Πάμφιλος, ένας ικανός πολεμιστής. Μετά από την επιδημία που έπληξε την πόλη της Κάφφα, επιβιβάζεται, μαζί με τους επιζώντες, σε ένα πλοίο με προορισμό την Κωνσταντινούπολη. Αυτό που κανείς τους δεν φαντάζεται είναι πως μαζί τους θα μεταφέρουν τον ιό αρχικά στη Βασιλεύουσα κι αργότερα και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Στη σύγχρονη Θεσσαλονίκη, ένας εργάτης του μετρό θα έρθει αντιμέτωπος, εντελώς τυχαία, με μια σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη: μία υπόγεια κρύπτη, που χρονολογείται μερικούς αιώνες πίσω. Η περιέργειά του θα τον οδηγήσει στο να ανοίξει τη μολύβδινη σαρκοφάγο που βρίσκεται στην αίθουσα, φέρνοντας έτσι στο φως όχι μονάχα τον σκελετό του ατόμου που θάφτηκε εκεί, αλλά και σωματίδια του θανατηφόρου ιού, που «κοιμόταν» για εκατοντάδες χρόνια.
Σύντομα, μια επιδημία ξεσπά στην πόλη. Κι ακόμα πιο σύντομα απ’ όσο θα φανταζόταν κανείς μετατρέπεται σε πανδημία, παρουσιάζοντας συνεχώς κρούσματα ανά τον πλανήτη. Ο Άλεξ Κομνηνός, επιδημιολόγος του ΚΕΕΛΠΝΟ, μεταβαίνει αμέσως στη Θεσσαλονίκη, ώστε να ενημερωθεί για την κατάσταση. Τα κρούσματα ολοένα πληθαίνουν και η ανθρωπότητα έρχεται αντιμέτωπη με έναν θανάσιμο εχθρό από το παρελθόν: τον Μαύρο Θάνατο, την πανώλη. Το μέλλον όλων είναι αβέβαιο και κανείς δεν ξέρει αν και το δικό του όνομα θα προστεθεί στη μακάβρια λίστα θανάτου, που ολοένα μεγαλώνει…
Ο συγγραφέας έχει επιλέξει να καταπιαστεί με ένα θέμα που η σκέψη του και μόνο προκαλεί τρόμο. Ο εφιάλτης ενός ιού που μεταδίδεται ανεξέλεγκτα είναι ένα σενάριο που μοιάζει με επιστημονική φαντασία, όμως είναι ένα ζήτημα που φαίνεται πως προβληματίζει συχνά πυκνά την ανθρωπότητα. Δεν είναι τυχαίο που έχει επιλεγεί πολλές φορές ως θέμα μιας ταινίας ή ενός βιβλίου.
Η πλοκή του βιβλίου καταφέρνει να συνδυάσει με έναν τρόπο αρμονικό και ισορροπημένο το παρελθόν με το παρόν, ξετυλίγοντας το ιστορικό κουβάρι του ιού και το ταξίδι του στον χρόνο. Με έναν τρόπο που επίσης ακούγεται απόλυτα φυσικός, τον «επαναφέρει» στην εποχή μας. Καθένας από εμάς θα μπορούσε δυνητικά να είναι στη θέση του εργάτη στο εργοτάξιο του μετρό, οπότε το συγκεκριμένο σενάριο δεν φαντάζει καθόλου τραβηγμένο στον αναγνώστη.
Δεκάδες ιστορίες ανθρώπων παρελαύνουν στις σελίδες του εν λόγω βιβλίου. Άνθρωποι που έζησαν στο χθες και το σήμερα, που είχαν οικογένειες και αγαπημένα πρόσωπα που έχασαν, που άφησαν ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο χνάρι στον κόσμο. Άνθρωποι που βίωναν την κάθε μέρα τους ανυποψίαστοι για το επερχόμενο κακό, που ονειρεύονταν, γελούσαν, έκαναν σχέδια για το μέλλον… Και ξαφνικά χάθηκαν, ξεχάστηκαν, έγιναν ένα ακόμη νούμερο στις στατιστικές, ένα νέο θύμα της πανώλης. Σκληρό σαν σκέψη, σκληρό και να το διαβάζει κανείς.
Η γραφή είναι προσεγμένη, ζωηρή, ενώ εξίσου φανερή είναι και η έρευνα που έκανε ο συγγραφέας ώστε να μείνει πιστός στα ιστορικά, επιστημονικά και άλλα γεγονότα που παραθέτει. Αξιοπρόσεκτος ο τρόπος με τον οποίο κατορθώνει να δένει την πλοκή, η οποία όσο προχωρά η υπόθεση γίνεται ολοένα και πιο εθιστική. Κι ενώ πολλά γεγονότα μοιάζουν προδιαγεγραμμένα, κάθε τόσο μια νέα ανατροπή έρχεται να σε κλονίσει και ένας καινούριος θάνατος να σε ταράξει – και αποτελεί ένα μεγάλο επίτευγμα του συγγραφέα το ότι το κατόρθωσε (και) αυτό. Να προσδώσει δηλαδή μια ξεχωριστή ταυτότητα σε όλους ανεξαιρέτως τους ήρωες, κεντρικούς ή δευτερεύοντες, έτσι ώστε το προσωπικό δράμα του καθενός να ενσταλαχτεί βαθιά στην ψυχή του αναγνώστη και να τον λυπήσει για το τέλος του. Δεν συμβαίνει πάντα αυτό· και όταν συμβαίνει σε τόσο μεγάλο βαθμό, οπωσδήποτε αξίζει να αναφερθεί!
Μέσα σε όλο αυτόν τον καταιγισμό των εξελίξεων, η καλοδουλεμένη μορφή του δόκτορα Άλεξ Κομνηνού ξεχωρίζει, καταφέρνοντας να εντυπωθεί στη μνήμη του αναγνώστη ως μια μορφή καθησυχαστική – που, ακόμα κι αν δεν έχει καταφέρει να βρει τη θεραπεία προς το παρόν, μπορεί να δώσει κουράγιο έστω με την επιβλητική του παρουσία, την ψυχραιμία και τη γενικότερη συμπεριφορά του. Η σχέση του με την ειδική απεσταλμένη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τη Σκάρλετ Ο’ Χάρα, κινείται σε εξίσου γρήγορους ρυθμούς και παρουσιάζει το δικό της ενδιαφέρον· όμως σε καμία περίπτωση δεν υπερβαίνει το κεντρικό μοτίβο της αφήγησης, το κυνήγι με τον χρόνο και τον θανατηφόρο ιό.
«Ο τέταρτος καβαλάρης» είναι ένα από εκείνα τα μυθιστορήματα που εύχεσαι να μην είχαν δεύτερο μέρος. Γιατί, πολύ απλά, δεν αντέχεις να περιμένεις ώσπου να μάθεις τη συνέχεια! Εκπληρώνει στον μέγιστο βαθμό τις προσδοκίες του αναγνώστη κι αποτελεί ένα συναρπαστικό, καλογραμμένο, άκρως συγκινητικό και «εξοντωτικό» από άποψη ρυθμών βιβλίο· ένα αξιόλογο και αξιοπρεπέστατο συγγραφικό ντεμπούτο και ένα από τα καλύτερα του είδους που έχουμε δει από Έλληνα συγγραφέα εδώ και πολύ, πάρα πολύ καιρό!